CIASTO ŚWIĄTECZNE A LA SPONGATA ITALIANA

Ten przepis, rodem z Włoskiej Emilia Romagna jest rodzajem tarty. Choć raczej powinnam bardziej precyzyjnie określić TOURTE (pie). To świąteczne ciasto chodziło za mną od jakiegoś czasu i muszę powiedzieć, że wymiata. Spróbuj nim zaskoczyć rodzinę i postaw ten ciekawy i oryginalny przepis, na świątecznym stole.
SPONGATA – WŁOSKIE CIASTO ŚWIĄTECZNE
Pierwszy zapis o tym cieście znaleziono z1454 roku. I od tego okresu Włoskie Mamma przygotowują to pyszne ciasto, zwłaszcza w okresie Bożego Narodzenia. Nie ma jednego przepisu, zapewne każda z nich ma swój, tajemniczy sekret. Osobiście ja również nieco pokombinowałam, łącząc ze sobą przeróżne przepisy znalezione w sieci. Dlatego też w nazwie zamieściłam “a la spongata”!
🐝 W tradycyjnym przepisie jest miód (akacjowy ponoć NAJLEPSZY), a ja użyłam cukru trzcinowego. Ale jak najbardziej możesz zrobić zgodnie z tradycją.
🍷 Włoskie rodziny do spongaty wypijają kawusię (tu przeczytaj o rodzajach kawy we Włoszech), albo kieliszek jakiegoś mocno owocowego, słodkiego wina deserowego, bądź też lampkę szampana.
TARTA, TOURTE?
Jakiś czas temu pisałam o tym jak rozpoznać, czy to co jesz jest tartą, quiche czy tourte. Zajrzyj tutaj, by poczytać więcej.
Reasumująć, to ciasto świąteczne zalicza się do rodzaju tart z dekielkiem 😉 czyli to po prostu tourte. Dla Amerykańskich gości będziesz mogła wyjaśnić to jednym słowem “pie“.
PRZECHOWYWANIE TARTY A LA SPONGATA
Ponoć ciasto to można przechowywać w temperaturze pokojowej około 3 tygodnie. Będę weryfikować tą informację i potwierdzę ją Tobie za jakiś czas. (update: nie sprawdziłam, bo wszystko zostało zjedzone w 3 dni). Można również to ciasto świąteczne mrozić, pokrojone w kawałki lub w całości, dobrze owinięte w folię – do około roku.
PRZEPIS NA CIASTO ŚWIĄTECZNE A LA SPONGATA ITALIANA
CIASTO ŚWIĄTECZNE A LA SPONGATA ITALIANA
WYPOSAŻENIE DODATKOWE
- naczynie żaroodporne
- robot kuchenny
- forma do tarty średnica około 25 cm
SKŁADNIKI
FARSZ Z SUSZONYCH OWOCÓW
- 220 g 🍏jabłko
- 25 g migdały najlepiej nieblanszowane
- 290 g rodzynki
- 110 g żurawina suszona oczywiście
- 110 g skórka pomarańczy kandyzowana drobno pokrojona (kupna, lub własnej roboty)
- 175 g cukier trzcinowy (możesz ewentualnie podmienić na miodzik)
- 1 szt 🍊pomarańcze (sok + trochę startej skórki)
- 1 szt cytryna (sok + trochę startej skórki)
- ½ łyżeczki cynamon
- ⅓ łyżeczki gałka muszkatałowa
- ⅓ łyżeczki kurkuma
- 90 g 🧈ghee lub zwykłe masło
- 3 łyżki nalewka wiśniowa
- 60 g mąka migdałowa
- 10 g tarta bułka
SUPER FAJNE CIASTO
- 300 g mąka pszenna (do typu 550, ale możesz również zrobić pół na pól z Manitobą)
- 100 g masło
- 3 łyżki oliwa z oliwek
- 1 szczypta sól
- 100 g cukier
- 30 g nalewka (wiśniowa, lub śliwkowa)
- 70 g 🚰woda
INSTRUKCJA OBSŁUGI
DZIEŃ PRZED, NAJLEPIEJ WIECZOREM – FARSZ
- Wieczorkiem przygotuj sobie farsz, wrzuć do dużego naczynia żaroodpornego:– jabłka – umyj, odkrój gniazda, ale nie obieraj ze skórek ➡ pokrój w kostkę– migdały – (najlepiej nieblanszowane, ale jak nie masz innych, to i te się nadadzą) pokrój niedbale na mniejsze kawałki– wrzuć rodzynki, żurawinę– skórkę pomarańczy kandyzowaną – jeśli masz w większych kawałkach – pokrój na mniejszą, drobną kosteczkę– z pomarańczy i cytryny zetrzyj odrobinę skórki, a następnie wyciśnij sok i wlej do pozostałych składników– wsyp wszystkie przyprawyWszystko dokładnie zmieszaj
- 90 g 🧈gheeW garnuszku podgrzej ghee (masło klarowane) i zalej nim wszystkie składniki
- Odstaw naczynie żaroodporne na noc w chłodnym, ciemnym miejscu (ewentualnie to może być lodówka)
NASTĘPNEGO DNIA
- Nastaw piekarnik na 130°C
- 3 łyżki nalewkaJeśli przechowałaś farsz w lodówce, to możesz zobaczyć kawałki tłuszczu – to ghee, lub masło, które pod wpływem zimna się zcięłoJeszcze raz wszystko zamieszaj razem, dolej 3 łyżki nalewki i wstaw naczynie żaroodporne do piekarnika na 3 godziny 🌡jeśli masz silny piekarnik, to możesz przykryć wierzch papierem do pieczenia i zdjąć go na godzinę, przed końcem czasuFarsz powinien zmienić kolor na ciemno brązowyOdstaw do ostygnięcia
- 10 g tarta bułka60 g mąka migdałowaDo ostygniętego farszu dodaj tartą bułkę oraz mąkę migdałową i zamieszaj
SUPER FAJNE CIASTO
- Piekarnik nastaw na 180°C
- 300 g mąka pszenna100 g masło3 łyżki oliwa z oliwek1 szczypta sólDo miski Twojego robota kuchennego (załóż mieszadło płaskie lub jeśli masz mikser – to noże) , wrzuć mąkę, sól, masło i oliwę i rozdrobnij wstępnie
- 100 g cukier30 g nalewka70 g 🚰wodaDodaj cukier, nalewkę oraz wodę i nastaw na mieszaj, aż ciasto zacznie tworzyć zwartą masęNie pracuj z ciastem zbyt długo, chodzi tylko o to by składniki się połączyły
- Powinno być około 600 g ciasta i teraz podziel je na 2 części:– jedna część o wadze około 350 g– druga część o wadze około 250 g
- Rozwałkuj większą część na Ø Twojej formy do tarty + ranty; przełóż ciasto do formy, upewnij się, że wszystkie boki formy są równomiernie wypełnione ciastem
- Wyłóż na ciasto ostygnięty farsz
- Rozwałkuj drugą, mniejszą część ciasta na Ø Twojej formy i przykryj farsz tym ciastem
- Dopracuj narożniki, upewnij się, że tarta jest dokładnie zamknięta podwijając jakby w narożnikach i zlepiając ciasto dolne z górnym
- Wstaw formę z ciastem do piekarnika i zapiecz około 30 – 35 minut🌡jeśli masz mocny piekarnik, to przykryj ciasto papierem do pieczenia przez pierwsze 15 minut zapiekania
- Po tym czasie, wyciągnij ciasto z piekarnika, zostaw do ostygnięcia😋 ciasto jest przepyszne na ciepło, ale możesz je zjeść również w temperaturze pokojowej; na zimno jest ok, ale raczej odradzam
UWAGI DODATKOWE
Jeśli masz Thermomix, lub Lidlomix, to przygotuj ciasto w ten sposób
- Do miski Twojego robota wrzuć mąkę, sól, masło i oliwę i nastaw na 45 sekund/prędkość 4
- Dodaj cukier, nalewkę, wodę i nastaw na 1,5 minuty/ugniatanie
UWAGA na cukier!
Moja znajoma, Sylwia z @Pracowniamowy, która próbowała przepisu dorzuciła taką zauważkę : ” (…) muszę spróbować dać mniej cukru. Dla nas było za słodkie. Ale żurawinę miałam słodzoną, może dlatego “

Zapisz się na mojego newsletterka! Zapraszam. Nie męczę częstymi mailami, od czasu do czasu wysyłam nowinki!
Jej czemu nazwa tego bloga brzmi jak luksusowa prostytutka. A wygląda bardzo ładnie, klasycznie. Przepisy też super, bo trafiłam przy przepisach na święta. Ale ta nazwa🥺
Ewa :))) już o wielu skojarzeniach słyszałam. Ta jest ciekawa :))) dziękuję za miłe słowa o blogu! buziakiii.
Czy można czymś zastąpić nalewkę? Np sok wiśniowy? Aby było bez alkoholu? Pozdrawiam
Karolina, pewnie! Albo lepiej moze jakis syrop owocowy? byłby bardziej intensywny smak. Daj znać 🙂 Pozdrowionka :)))))