CIASTO ŚWIĄTECZNE A LA SPONGATA ITALIANA
Ten przepis, rodem z Włoskiej Emilia Romagna jest rodzajem tarty. Choć raczej powinnam bardziej precyzyjnie określić TOURTE (pie). To świąteczne ciasto chodziło za mną od jakiegoś czasu i muszę powiedzieć, że wymiata. Spróbuj nim zaskoczyć rodzinę i postaw ten ciekawy i oryginalny przepis, na świątecznym stole.
SPONGATA – WŁOSKIE CIASTO ŚWIĄTECZNE
Pierwszy zapis o tym cieście znaleziono z1454 roku. I od tego okresu Włoskie Mamma przygotowują to pyszne ciasto, zwłaszcza w okresie Bożego Narodzenia. Nie ma jednego przepisu, zapewne każda z nich ma swój, tajemniczy sekret. Osobiście ja również nieco pokombinowałam, łącząc ze sobą przeróżne przepisy znalezione w sieci. Dlatego też w nazwie zamieściłam “a la spongata”!
🐝 W tradycyjnym przepisie jest miód (akacjowy ponoć NAJLEPSZY), a ja użyłam cukru trzcinowego. Ale jak najbardziej możesz zrobić zgodnie z tradycją.
🍷 Włoskie rodziny do spongaty wypijają kawusię (tu przeczytaj o rodzajach kawy we Włoszech), albo kieliszek jakiegoś mocno owocowego, słodkiego wina deserowego, bądź też lampkę szampana.
TARTA, TOURTE?
Jakiś czas temu pisałam o tym jak rozpoznać, czy to co jesz jest tartą, quiche czy tourte. Zajrzyj tutaj, by poczytać więcej.
Reasumująć, to ciasto świąteczne zalicza się do rodzaju tart z dekielkiem 😉 czyli to po prostu tourte. Dla Amerykańskich gości będziesz mogła wyjaśnić to jednym słowem “pie“.
PRZECHOWYWANIE TARTY A LA SPONGATA
Ponoć ciasto to można przechowywać w temperaturze pokojowej około 3 tygodnie. Będę weryfikować tą informację i potwierdzę ją Tobie za jakiś czas. (update: nie sprawdziłam, bo wszystko zostało zjedzone w 3 dni). Można również to ciasto świąteczne mrozić, pokrojone w kawałki lub w całości, dobrze owinięte w folię – do około roku.
PRZEPIS NA CIASTO ŚWIĄTECZNE A LA SPONGATA ITALIANA
CIASTO ŚWIĄTECZNE A LA SPONGATA ITALIANA
WYPOSAŻENIE DODATKOWE
- naczynie żaroodporne
- robot kuchenny
- forma do tarty średnica około 25 cm
SKŁADNIKI
FARSZ Z SUSZONYCH OWOCÓW
- 220 g 🍏jabłko
- 25 g migdały najlepiej nieblanszowane
- 290 g rodzynki
- 110 g żurawina suszona oczywiście
- 110 g skórka pomarańczy kandyzowana drobno pokrojona (kupna, lub własnej roboty)
- 175 g cukier trzcinowy (możesz ewentualnie podmienić na miodzik)
- 1 szt 🍊pomarańcze (sok + trochę startej skórki)
- 1 szt cytryna (sok + trochę startej skórki)
- ½ łyżeczki cynamon
- ⅓ łyżeczki gałka muszkatałowa
- ⅓ łyżeczki kurkuma
- 90 g 🧈ghee lub zwykłe masło
- 3 łyżki nalewka wiśniowa
- 60 g mąka migdałowa
- 10 g tarta bułka
SUPER FAJNE CIASTO
- 300 g mąka pszenna (do typu 550, ale możesz również zrobić pół na pól z Manitobą)
- 100 g masło
- 3 łyżki oliwa z oliwek
- 1 szczypta sól
- 100 g cukier
- 30 g nalewka (wiśniowa, lub śliwkowa)
- 70 g 🚰woda
INSTRUKCJA OBSŁUGI
DZIEŃ PRZED, NAJLEPIEJ WIECZOREM – FARSZ
- Wieczorkiem przygotuj sobie farsz, wrzuć do dużego naczynia żaroodpornego:– jabłka – umyj, odkrój gniazda, ale nie obieraj ze skórek ➡ pokrój w kostkę– migdały – (najlepiej nieblanszowane, ale jak nie masz innych, to i te się nadadzą) pokrój niedbale na mniejsze kawałki– wrzuć rodzynki, żurawinę– skórkę pomarańczy kandyzowaną – jeśli masz w większych kawałkach – pokrój na mniejszą, drobną kosteczkę– z pomarańczy i cytryny zetrzyj odrobinę skórki, a następnie wyciśnij sok i wlej do pozostałych składników– wsyp wszystkie przyprawyWszystko dokładnie zmieszaj
- 90 g 🧈gheeW garnuszku podgrzej ghee (masło klarowane) i zalej nim wszystkie składniki
- Odstaw naczynie żaroodporne na noc w chłodnym, ciemnym miejscu (ewentualnie to może być lodówka)
NASTĘPNEGO DNIA
- Nastaw piekarnik na 130°C
- 3 łyżki nalewkaJeśli przechowałaś farsz w lodówce, to możesz zobaczyć kawałki tłuszczu – to ghee, lub masło, które pod wpływem zimna się zcięłoJeszcze raz wszystko zamieszaj razem, dolej 3 łyżki nalewki i wstaw naczynie żaroodporne do piekarnika na 3 godziny 🌡jeśli masz silny piekarnik, to możesz przykryć wierzch papierem do pieczenia i zdjąć go na godzinę, przed końcem czasuFarsz powinien zmienić kolor na ciemno brązowyOdstaw do ostygnięcia
- 10 g tarta bułka60 g mąka migdałowaDo ostygniętego farszu dodaj tartą bułkę oraz mąkę migdałową i zamieszaj
SUPER FAJNE CIASTO
- Piekarnik nastaw na 180°C
- 300 g mąka pszenna100 g masło3 łyżki oliwa z oliwek1 szczypta sólDo miski Twojego robota kuchennego (załóż mieszadło płaskie lub jeśli masz mikser – to noże) , wrzuć mąkę, sól, masło i oliwę i rozdrobnij wstępnie
- 100 g cukier30 g nalewka70 g 🚰wodaDodaj cukier, nalewkę oraz wodę i nastaw na mieszaj, aż ciasto zacznie tworzyć zwartą masęNie pracuj z ciastem zbyt długo, chodzi tylko o to by składniki się połączyły
- Powinno być około 600 g ciasta i teraz podziel je na 2 części:– jedna część o wadze około 350 g– druga część o wadze około 250 g
- Rozwałkuj większą część na Ø Twojej formy do tarty + ranty; przełóż ciasto do formy, upewnij się, że wszystkie boki formy są równomiernie wypełnione ciastem
- Wyłóż na ciasto ostygnięty farsz
- Rozwałkuj drugą, mniejszą część ciasta na Ø Twojej formy i przykryj farsz tym ciastem
- Dopracuj narożniki, upewnij się, że tarta jest dokładnie zamknięta podwijając jakby w narożnikach i zlepiając ciasto dolne z górnym
- Wstaw formę z ciastem do piekarnika i zapiecz około 30 – 35 minut🌡jeśli masz mocny piekarnik, to przykryj ciasto papierem do pieczenia przez pierwsze 15 minut zapiekania
- Po tym czasie, wyciągnij ciasto z piekarnika, zostaw do ostygnięcia😋 ciasto jest przepyszne na ciepło, ale możesz je zjeść również w temperaturze pokojowej; na zimno jest ok, ale raczej odradzam
UWAGI DODATKOWE
Jeśli masz Thermomix, lub Lidlomix, to przygotuj ciasto w ten sposób
- Do miski Twojego robota wrzuć mąkę, sól, masło i oliwę i nastaw na 45 sekund/prędkość 4
- Dodaj cukier, nalewkę, wodę i nastaw na 1,5 minuty/ugniatanie
UWAGA na cukier!
Moja znajoma, Sylwia z @Pracowniamowy, która próbowała przepisu dorzuciła taką zauważkę : ” (…) muszę spróbować dać mniej cukru. Dla nas było za słodkie. Ale żurawinę miałam słodzoną, może dlatego “Zapisz się na mojego newsletterka! Zapraszam. Nie męczę częstymi mailami, od czasu do czasu wysyłam nowinki!
Jej czemu nazwa tego bloga brzmi jak luksusowa prostytutka. A wygląda bardzo ładnie, klasycznie. Przepisy też super, bo trafiłam przy przepisach na święta. Ale ta nazwa🥺
Ewa :))) już o wielu skojarzeniach słyszałam. Ta jest ciekawa :))) dziękuję za miłe słowa o blogu! buziakiii.
Czy można czymś zastąpić nalewkę? Np sok wiśniowy? Aby było bez alkoholu? Pozdrawiam
Karolina, pewnie! Albo lepiej moze jakis syrop owocowy? byłby bardziej intensywny smak. Daj znać 🙂 Pozdrowionka :)))))